ابریشم جزء الیاف حیوانی به حساب می‌آید، که حدوداً ۹۸% ساختار آن را، پروتئین‌ها تشکیل می‌دهند! الیاف ابریشم از قدیم الایام همراه انسان بوده و قدمت آن تقریباً به ۲۷۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد. الیاف ابریشم اولین بار به دست چینی‌ها کشف شد و در ادامه به سایر کشور‌ها جهان صادر شد. ایرانیان هم ۲۴۰۰ سال قبل از میلاد توانستند به آن دست یابند. در مورد ابریشمی که در ایران یافت می‌شود می‌توان گفت که، دارای رنگی کد بوده و ضخامت آن نسبت به انواع دیگر الیاف ابریشم بیشتر می‌باشد.
در این مقاله قصد داریم تا شما را با الیاف ابریشم و ویژگی‌های آن بیشتر آشنا کنیم، پس تا انتها همراه ما باشید.
ابریشم چگونه به وجود می‌آید؟
تقریباً همه می‌دانند که الیاف ابریشم از پیله‌ای که کرم ابریشم به دور خود می‌تند به وجود می‌آید اما سؤال این جاست که چطور؟ در ادامه به این سؤال پاسخ خواهیم داد.
کرم‌های ابریشم که تغذیه‌شان از درخت توت تأمین می‌شود، نژاد‌های مختلفی دارند. آنها بعد رشد و بزرگ شدن شروع به تغییر رنگ دادن کرده و در انتها تاری را به دور خود تنیده و همان پیله را که همه‌مان می‌شناسیم می‌سازند. رمانی که رشد کرم‌های ابریشم به پایان میرشد، در واقع در زمان تنیدن و ساخت پیله، ماده‌ای لزج و مایع مانند از غده‌ای که در نزدیکی دهان آنها قرار دارد، ترشح می‌کنند که حاوی ابریشم می‌باشد و البته دارای ۲ فیلامنت که در حوالی آن صمغی با نام سیریسینو قرار دارد. این مایع لزج با قرار گرفتن در مجاورت هوا به سرعت سفت شده و سختی خاصی پیدا می‌کند. نا گفته نماند که هر پیله‌ای که هر کرم ابریشم به دور خود می‌تند، حدود ۹۰۰ متر می‌باشد. بعد از گذشتن تقریباً سه هفته کرم‌ها کم کم تبدیل به پروانه شده و پیله خود را شکافته و از آن خارج می‌شوند.
تولید الیاف ابریشم
برای تولید این نوع الیاف، پیله‌ها را قبل از این که پروانه‌ای آنها خارج شود، در مجاورت بخار قرار داده و این عمل باعث می‌شود تا کرم‌ها در پیله خود کشته شوند، البته تعدادی از آنها را جداگانه فرصت داده تا به پروانه تبدیل شوند تا برای تخم‌گذاری کرم‌های بعدی از آنها استفاده شود.
کاربرد های الیاف ابریشم
تخم‌هایی که کرم‌های ابریشم می‌گذارند، سیاه رنگ بوده و هر کدام وزنی حدود ۴۷/۰ میلی گرم و ابعادی تقریباً به اندازه ۲ تا ۳ میلی‌متر مکعب دارند که در فضایی سرد نگهداری می‌شوند. برای اصطلاحاً تخم کشی ۲۴ ساعت از پیله‌ها نگهداری شده و در این ۲۴ ساعت، کرم‌ها حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ عدد تخم می‌گذارند. بعد از این مرحله برای این که الیاف به دست آمده از پیله‌ها را نرم سازند، آنها را داخل آب گرم قرار می‌دهند.
بعد از نرم شدن پیله الیاف را از پیله جدا کرده و به شکل کلاف در می‌آورند. آمار‌ها نشان می‌دهند که از هر ۲۵۰ کیلو گرم پیله کرم ابریشم، چیزی حدود ۲۰ کیلو گرم الیاف ابریشمی خام به وجود می‌آید.
مشخصات الیاف ابریشم
- رنگ الیاف بسته به نوع آن بین زرد کمرنگ و خاکستری تغییر می‌کند.
- الیاف ابریشم در مقابل آفتاب بیشتر از پنبه مقاومت نشان می‌دهد و البته کمتر از پشم.
- ویژگی بارز دیگر آن جذب پر قدرت آب است.
- نسبت به پنبه قابلیت ارتجاعی بیشتر و نسبت به پشم خاصیت ارتجاعی کمتری دارد.
- حدود ۱۴۰ درجه سانتی گراد حرارت را به راحتی و بدون تجزیه شدن تحمل کرده و در دمای ۱۷۵ درجه به بالا نیز به سرعت بالایی تجزیه می‌شود.
- مقاومت بالا در مقابل بید زدگی
- همچنین خاصیت خوب ریسندگی و تابندگی را دارا می‌باشد.
انواع مختلف الیاف ابریشم
الیاف ابریشم همان طور که گفته شد از بافت‌ها پروتئینی تشکیل شده است و البته انواع مختلفی دارد که قصد داریم در ادامه به معرفی برخی از آنها بپردازیم.
ابریشم خام
نوعی پارچه ابریشمی موجود است که از الیاف ابریشمی خام به وجود می‌آید. و دلیل این که به آن خام می‌گویند این است که مستقیماً پس از گرفتن الیاف نوع ابریشم از پیله به نخ تبدیل شده و مواد صمغ در لایه محافظتی مانند سراسین از آن جدا نمی‌شود. رنگ اصلی آن هم کرم یا زرد کمرنگ می‌باشد.
ابریشم خالص
ابریشم خالص همان ماده اولیه‌ای است که از پیله کرم‌های ابریشم بدست می‌آید و فقط صمغ و آلودگی‌ها از آن جدا شده است. همچنین باید گفت که هیچ ماده‌ای برای جبران وزن از دست رفته آن به هنگام جوشیدن و البته تصفیه، به آن اضافه نشده است. به خاطر همین موضوع خالص‌ترین نوع از انواع الیاف ابریشم می‌باشد.
ابریشم درخت توت
نام گونه‌ای از کرم‌ها ابریشم که در درخت‌های توت زندگی می‌کنند و این نوع ابریشم را تولید می‌کنند، بامبیکس موری می‌باشد.
کاربرد های الیاف ابریشم
ابریشم وحشی
نام دیگر ابریشم وحشی، ابریشم شرق است. این گونه ابریشم کمی زبر‌تر از نوع معمولی آن می‌باشد و از کرم‌های ابریشمی که روی برگ‌های درخت توت میزیستند، به وجود می‌آید.
ابریشم شارمیز
یکی از انواع پارچه‌ها ابریشمی بوده که جنسی نرم و وزنی متوسط دارد. ظاهر این نوع پارچه ابریشمی ظریف، براق ساتن و توری مانند است. نوع جیر آن سبک‌تر می‌باشد، در صنعت پوشاک یکی از مرغوب‌ترین پارچه‌ها برای تولید لباس‌های زنانه بوده و دلیل آن دراپ شگفت‌انگیز آن است که البته گزینه مناسبی نیز برای لباس خواب و لباس زیر است.
ابریشم ارگانزا
نوعی دیگر از پارچه‌های ابریشمی می‌باشد که نرم و شفاف بوده اما مستحکم که بیشتر برای قسمت‌هایی از پوشاک همچون دامن، پشت و آستین استفاده می‌شود. بافت ابریشمی آن تصفیه نشده می‌باشد و ظاهر آن کمکان شبیه به تور است و در مقابل سنگین‌تر و مستحکم‌تر.
از لحاظ ظاهری نخ‌های آن کاملاً دیده می‌شود و به راحتی چروک خواهد شد. مورد استفاده دیگر آن هم در آستر دوزی است، البته خاصیت براق بودن آن موجب شده تا در رویه دوزی هم استفاده شود.
جمع‌بندی
الیاف و انواع الیاف ابریشم برخی از آنان در این مقاله معرفی شد، ماده‌ای کاملاً طبیعی می‌باشد، البته می‌تواند اصلی‌ترین عامل در صنعت تولید پوشاک باشد که از ارزش بالایی در بازار برخوردار است.
